اجرای سقف دال بتنی: راهنمای گام‌به‌گام

سقف دال بتنی یکی از پرکاربردترین انواع سقف در ساختمان‌سازی است که به دلیل استحکام بالا و انعطاف‌پذیری در طراحی، موردتوجه مهندسان قرار دارد. در این مقاله،  اجرای سقف دال بتنی را به‌صورت جامع و گام‌به‌گام توضیح می‌دهیم تا با روش اجرای این نوع سقف آشنا شوید. اگر به دنبال اطلاعات دقیق درباره انواع سقف‌های بتنی هستید، می‌توانید به مقاله مرتبط مراجعه کنید.

۱. طراحی و محاسبات اولیه سقف دال بتنی

اجرای سقف دال بتنی نیازمند برنامه‌ریزی دقیق و محاسبات مهندسی است. در این مرحله، مهندسان سازه مشخصات فنی دال را تعیین می‌کنند.

محاسبات مهندسی

نقشه‌های اجرایی و محاسبات سازه‌ای توسط مهندس محاسب تهیه می‌شوند. این شامل تعیین ضخامت دال، نوع و تعداد آرماتورها، و مقاومت فشاری بتن است. برای اطلاعات بیشتر درباره آرماتوربندی چیست؟، به مقاله مربوطه مراجعه کنید.

بررسی بارهای وارد بر دال

بارهای مرده (وزن خود دال) و بارهای زنده (مانند بارهای بهره‌برداری) محاسبه می‌شوند تا ابعاد و مشخصات دال به‌دقت تعیین شوند.

۲. آماده‌سازی قالب‌بندی (کفراژبندی)

قالب‌بندی یکی از مراحل کلیدی در اجرای سقف دال بتنی است که باید با دقت انجام شود.

نصب شمع‌ها و جک‌های موقت

برای تحمل وزن بتن تازه، از شمع‌های فلزی یا چوبی و جک‌های سقفی استفاده می‌شود. این تجهیزات باید محکم و پایدار باشند.

نصب قالب‌ها

قالب‌های چوبی، فلزی یا پلاستیکی برای شکل‌دهی به دال نصب می‌شوند. قالب‌ها باید کاملاً تراز و بدون درز باشند. برای آشنایی با ابزارهای قالب‌بندی، به مقاله ابزارهای ساختمانی مراجعه کنید.

کنترل تراز و شیب

با استفاده از تراز لیزری یا شلنگ تراز، سطح قالب‌ها بررسی می‌شود تا از صاف بودن دال اطمینان حاصل شود.

۳. آرماتوربندی سقف دال بتنی

آرماتوربندی نقش مهمی در افزایش مقاومت سقف دال بتنی دارد.

تهیه و برش میلگردها

میلگردها بر اساس نقشه‌های اجرایی برش داده شده و آماده می‌شوند.

چیدمان شبکه آرماتورها

میلگردها به‌صورت شبکه‌ای (مش) در دو جهت عمود بر هم قرار می‌گیرند. فاصله بین میلگردها و پوشش بتنی (کاور) باید طبق استاندارد رعایت شود.

اتصال و نصب اسپیسرها

میلگردها با سیم آرماتوربندی یا جوشکاری به هم متصل می‌شوند. اسپیسرهای پلاستیکی یا بتنی برای حفظ فاصله میلگردها از قالب استفاده می‌شوند.

۴. نصب تأسیسات در دال بتنی

در صورت نیاز به تأسیسات برقی یا مکانیکی (مانند لوله‌های برق یا آب)، این مرحله قبل از بتن‌ریزی انجام می‌شود. مسیرها و جعبه‌های تأسیساتی با دقت در دال قرار می‌گیرند.

۵. بتن‌ریزی سقف دال بتنی

بتن‌ریزی مرحله‌ای حساس در اجرای سقف دال بتنی است که کیفیت نهایی سازه را تعیین می‌کند.

تهیه بتن

بتن با عیار مشخص (معمولاً C25 یا بالاتر) و طبق استانداردهای طرح اختلاط آماده می‌شود. برای اطلاعات بیشتر درباره استانداردهای بتن‌ریزی، به مقاله مربوطه مراجعه کنید.

ریختن و ویبره کردن بتن

بتن به‌صورت یکنواخت در قالب‌ها ریخته می‌شود. برای دال‌های بزرگ، بتن‌ریزی در چند مرحله انجام می‌شود تا از ترک‌خوردگی جلوگیری شود. ویبراتور برای حذف حباب‌های هوا و افزایش تراکم بتن استفاده می‌شود.

۶. عمل‌آوری (کیورینگ) بتن

عمل‌آوری بتن برای حفظ کیفیت و جلوگیری از ترک‌خوردگی ضروری است.

نگهداری بتن

سطح دال باید مرطوب نگه داشته شود. این کار با پاشیدن آب، استفاده از گونی خیس یا مواد کیورینگ انجام می‌شود.

مدت زمان عمل‌آوری

عمل‌آوری معمولاً بین ۷ تا ۲۸ روز طول می‌کشد، بسته به شرایط آب‌وهوایی و نوع بتن.

۷. باز کردن قالب‌ها

زمان‌بندی مناسب

قالب‌ها معمولاً پس از ۷ تا ۱۴ روز باز می‌شوند، اما شمع‌ها و جک‌ها ممکن است تا ۲۸ روز باقی بمانند.

کنترل کیفیت بتن

قبل از باز کردن قالب‌ها، مقاومت بتن با آزمایش‌هایی مانند مغزه‌گیری بررسی می‌شود.

۸. کنترل نهایی و پرداخت سطح دال

بررسی سطح دال

پس از باز کردن قالب‌ها، سطح دال برای صاف بودن و نبود ترک بررسی می‌شود.

پرداخت نهایی

در صورت نیاز، سطح دال با ماله‌کشی یا سنگ‌زنی صاف می‌شود.

نکات مهم در اجرای سقف دال بتنی

• نظارت مهندسی: تمامی مراحل باید تحت نظارت مهندس ناظر انجام شود تا از کیفیت اجرا اطمینان حاصل شود.

• ایمنی در کارگاه: استفاده از تجهیزات ایمنی مانند کلاه و دستکش در تمام مراحل الزامی است.

• کنترل شرایط محیطی: دما و رطوبت محیط در زمان بتن‌ریزی باید کنترل شود. در هوای سرد، از افزودنی‌های ضد یخ استفاده کنید.

• رعایت استانداردها: استانداردهای ملی (مانند آیین‌نامه بتن ایران – آبا) و بین‌المللی (مانند ACI) باید رعایت شوند.